Ο Δρ James Naismith είναι ευρέως γνωστός παγκοσμίως ως ο δημιουργός της καλαθοσφαίρισης. Γεννήθηκε το 1861 στην πολιτεία Ramsay, Ontario, Καναδά. Η ιδέα του αθλήματος στο μυαλό του είχε αρχίσει να γεννιέται στα παιδικά του χρόνια όταν κι έπαιζε ένα παιχνίδι όπου έπρεπε να συμμαδέψει μία πέτρα πάνω σε μία άλλη (το ξέρω, δεν μοιάζει και πολύ με μπάσκετ, τουλάχιστον είχε την έννοια «σουτ» μέσα…). Ο Νέισμιθ μπήκε στο “McGill University” του Μόντρεαλ.
Αφού πέρασε από τη θέση του αθλητικού διευθυντή σε εκείνο το πανεπιστήμο, πήγε σε ένα αθλητικό λύκειο στο Springfield στη Μασσαχουσέτη όπου και είναι η γενέτειρα του αγαπημένου μας αθλήματος…
Όλα ξεκίνησαν από τον προβληματισμό για την εύρεση ενός αθλήματος που θα παιζόταν σε κλειστό χώρο το χειμώνα, λόγω του δυνατού χειμώνα της περιοχής. Έτσι, ο Δρ Νέισμιθ αποφάσισε να αναλάβει τη δημιουργία του, έχοντας στο μυαλό του ένα άθλημα όπου θα χρησίμευε περισσότερο το μυαλό παρά η δύναμη.
Ετσι, ξεκίνησε το μπάσκετ, άθλημα το οποίο πήρε την ονομασία του (μπάσκετ = basket = καλάθι) από αντικείμενο στο οποίο έπρεπε να καταλήξει η μπάλα. Το πρώτο παιχνίδι μπάσκετ μάλιστα, παίχτηκε με μία μπάλα ποδοσφαίρου και δύο καλάθια φρούτων!
Για αρχή, ο Δρ έθεσε 13 κανόνες για τη διεξαγωγή του παιχνιδιού. Έχει ενδιαφέρον να τους δούμε για να καταλάβουμε πόσο έχει εξελιχθεί στην πορεία του αυτό το άθλημα:
1) Η μπάλα μπορούσε να δοθεί προς πάσα κατεύθυνση είτε με τη χρήση ενός χεριού είτε και των δύο.
2) Η μπάλα μπορούσε να δοθεί προς πάσα κατεύθυνση είτε με τη χρήση ενός χεριού είτε και των δύο, αλλά ποτέ με τη γροθιά.
3) Ένας παίκτης δε μπορούσε να τρέξει κρατώντας τη μπάλα. Έπρεπε να τη ρίξει στο έδαφος στο σημείο όπου τη δέχτηκε, ώστε αυτή να αναπηδήσει και να κάνει το ίδιο καθώς κινείται (η γνωστή μας τρίπλα)
4) Η μπάλα μπορούσε να κρατηθεί μόνο με τα χέρια. Άλλα μέρη του σώματος (όπως αγκώνες πχ) απαγορεύονταν.
5) Απαγορευόταν η οποιαδήποτε βίαιη επαφή (σπρώξιμο, τρικλωποδιά, κλωτσιά) με τον αντίπαλο. Αν γινόταν κάτι τέτοιο τότε είχαμε «φάουλ». Σε περίπτωση που γινόταν από τον ίδιο παίκτη φάουλ για δεύτερη φορά, τότε αυτός αποβαλλόταν μέχρι να μπεί καλάθι από οποιαδήποτε από τις δύο ομάδες, ή αν φαινόταν να είχε διάθεση να χτυπήσει τον αντίπαλό του, αποβαλλόταν για όλο το παιχνίδι. Αντικατάστασή του από άλλον παιχτη δεν επιτρεπόταν.
6) Το χτύπημα της μπάλα με τη γροθιά ήταν επίσης φάουλ.
7) Αν η μία ομάδα έκανε 3 συνεχόμενα φάουλ τότε η αντίπαλη θα αμοιβόταν με ένα «γκολ». (3 συνεχόμενα, δηλαδή χωρίς ο αντίπαλος να κάνει φάουλ ενδιάμεσα).
8) «Γκολ» υφίσταται όταν η μπάλα πεταγόταν από το έδαφος προς το καλάθι και έμενε μέσα σε αυτό. Αν οι αντίπαλοι κουνούσαν με κάποιον τρόπο το καλάθι, τότε είχαμε «γκολ» είτε έμενε μέσα είτε όχι η μπάλα.
9) Όταν η μπάλα έβγαινε από το γήπεδο, τότε είχαμε ελεύθερο, όπου ο παίχτης μπορούσε να κρατήσει τη μπάλα για 5 δευτερόλεπτα. Αν υπύρχε σύγχιση για το ποιος έβγαλε τη μπάλα, τότε ο επόπτης την πέταγε μέσα στο γήπεδο. Η οποιαδήποτε καθυστέρηση σήμαινε φαουλ.
10) Ο επόπτης ήταν που «έβλεπε» τα φάουλ και ειδοποιούσε τον διαιτητή αν συμπληρώνονταν τα 3 φάουλ. Επίσης είχε τη δύναμη να αποβάλλει κάποιον παίκτη σύμφωνα με τον κανόνα 5.
11) Ο διαιτητής κρατούσε τον χρόνο και επισήμαινε πότε η μπάλα έβγαινε εκτός γηπέδου, ποια την έβγαζε και μετρούσε τα καλάθια της κάθε ομάδας.
12) Το παιχνίδι χωριζόταν σε δύο 15λεπτά με 5λεπτη διακοπή μεταξύ τους.
13) Η ομάδα με τα περισσότερα καλάθια, θα ήταν ασφαλώς η νικήτρια.
Πέρα από τη δημιουργία του μπάσκετ, ο Δρ James Naismith αποφοίτησε ως γιατρός στο πεδίο της αθλητιατρικής. Το μπάσκετ άρχισε να εμφανίζεται και σε άλλα έθνη από το 1893 ενώ το 1936 πρωτοπαρουσιάστηκε στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου.