QUOTE
Έσπειρε ο flash, υποκλίνομαι στην οικονομολογική ιδιοφυία του Reading-Αν.Λιοσίων
Και Ζεφυρίου παρακαλώ
Να μην ξεχνάμε από που ξεκινήσαμε
(βασικά δεν είπα και τίποτα ιδιαίτερο απο οικονομικής άποψης, με εξαίρεση ίσως την τελευταία παράγραφο, αλλά όπως θα έλεγε και ο Λύκος : "ευχαριστώ για την αποθέωση, το ξέρω ότι μου αξίζει"
)
Λοιπόν, θα προσπαθήσω να απαντήσω στα ερωτήματα με την μεγαλύτερη δυνατή συντομία (
) .
QUOTE
και τα στοιχεία, η τάση την παρούσα στιγμή της χώρας μας θεωρείς πως είναι αύξουσα ή κατιούσα προς εκείνη της κάθε Αργεντινής?
Κοίτα αν με το "παρούσα στιγμή" μιλάς για τα τελευταία 2 χρόνια τότε πράγματι χώρες όπως η Αργεντινή έχουν ελαφρώς καλύτερη πορεία. Αυτό βέβαια οφείλεται απλά στο ότι οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες έχουν εν γένει οικονομίες με μικρότερη συσχέτιση με αυτές των οικονομικών γιγάντων (λόγω κυρίως της ισχνότερης ροής κεφαλαίων από τις μεν στις δε) και συνεπώς εππηρεάζονται λιγότερο και με υστέρηση από τις χρηματοοικονοικές εξελίξεις.
Αν μιλάμε για την τελευταία 5ετία-10ετία όμως τότε ειδικά σε σχέση με την Αργεντινή μάλλον τα έχουμε πάει και καλύτερα (λόγω Ε.Ε. και Ολυμπιακών Αγώνων) ενώ σε σύγκριση με λοιπές ανεπτυσσόμενες οικονομίες δεν νομίζω ότι τα πάμε και άσχημα.
Το θέμα βέβαια είναι ότι κατά τη γνώμη μου, είναι απλά αδόκιμη μια τέτοια σύγκριση. Δεν μπορείς να παίρνεις χώρες με εντελώς διαφορετικά οικονομικά και πολιτικά χαρακτηριστικά και επειδή βρίσκεις (αν βρίσκεις- όχι εσύ, ο λόγος το λέει
) κάποια κοινά patterns να συνμπεραίνεις : "α, τα ίδια θα τραβήξουμε". Άλλα μεγεθη, άλλοι πλουτοπαραγωγικοί πόροι, άλλη η βάση της οικονομίας, άλλες οι οικονομικές διαδυνδέσεις, άλλη η πολιτική. Συγκρίσμη χώρα για την Ελλάδα είναι πχ η Πορτογαλία, η οποία έχει περίπου τον ίδιο πληθυσμό, μπήκαμε περίπου την ίδια εποχή στην τότε ΕΟΚ, είναι χώρα που βασίζεται πρωτευόντως στις υπηρεσίες (τουρισμός, ναυτιλια κλπ) και έχει συγκρίσιμο βιωτικό επίπεδο. Σε σχέση με αυτούς, ναι έχουμε μείνει πίσω.
QUOTE
Κι αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς πιστεύεις πως θα ανατραπεί αυτή ή αν όχι, πόσο γρήγορα μπορεί να μας οδηγήσει στον πάτο?
Και εδώ να κάνω μια διάκριση. Αν μιλάμε για την ευρύτερη μακροοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα τότε τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα. Είτε σε απόλυτα μεγέθη είτε σε σχετικά. Αν έπρεπε να πω ποια είναι τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας αυτή τη στιγμή τότε θα έλεγα 1) η βόμβάρα του ασφαλιστικού 2) ο πληθωρισμός ή μάλλον περισσότερο ακόμα, το υψηλό γενικό επίπεδο τιμών 3) το δημόσιο χρέος. Από αυτά, το πλέον ανησυχητικό και το οποίο είναι ικανό να διαλύσει την οικονομία και την κοινωνία είναι το (1). Και λύσεις απολύτως ανώδυνες δεν υπάρχουν-ειδικά όσο καθυστερούμε. Το 2ο είναι θέμα αλλά εν μέρει είναι δομικό πρόβλημα του συστήματος της ελεύθερης αγοράς (από τα λίγα πράγματα που συμφωνώ με το zetgeist επί οικονομικών). Εύκολα βέβαια θα μπορούσε να μπει διατίμηση στα αγαθά πρώτης ανάγκης. Το (3) μπορει να λυθεί σχετικά απλά μέσω της συνεχούς ανάπτυξης και του περιορισμού της κρατικής σπατάλης και γραφεικρατίας (άλλο το αν γίνεται αυτό). Δεν ξέρω πότε θα το μειώσουμε, αλλά να το διατηρήσουμε σε ελέγξιμα επίπεδα δεν είναι δύσκολο. Γενικά, με εξαίρεση το (1), εγώ το βλέπω σχεδόν αδύνατω να πιάσουμε πάτο.
Πιστεύω όμως ότι εσύ ήθελες να επικεντρωθώ στα θέματα της φτώχειας και της ανισότητας. Πρέπει να πω ότι αυτά είναι θέματα πιο δύσκολο να τα γνωρίζεις σε βάθος και να τα αντιμετωπίσεις επιστημονικά όπως προσπαθώ. Ο λόγος είναι απλός: έλλειψη δεδομένων. Αυτό πιστεύω ότι είναι αποτέλεσμα τόσο της γενικότερης προσπάθειας να μην εξάρονται τέτοια θέματα όσο και της εγγενούς δυσκολίας στην ποσοτικοποίηση τους (πχ πως μπορείς να μετρήσεις τους ανέργους που δεν παίρνουν καν επίδομα ανεργίας, ή το εισόδημα εκείνων που κάνουν ανασφάλιστες δουλειές για να τα βγάλουν πέρα, ή τον αριθμό επετών ή την κατανομή της πίτας της παραοικονομίας
. Ως εκ τούτου dizzy, μόνο για εντυπώσεις μπορώ να γράψω, και η εντύπωση μου είναι ότι όντως
συγκριτικά με χώρες όπως η Αργεντινή η κατάσταση μας πιθανώς δυσχεραίνει. Νομίζω πάντως ότι αυτό είναι περισσότερο εξαιτίας του ότι εκείνοι βελτιώνονται παρά του ότι εμείς χειροτερεύουμε (αν και μάλλον συμβαίνουν και τα δύο).
QUOTE
Αυτό και το άλλο ντοκυμανταίρ βασίζονται στο βιβλίο του John Perkins, οπότε μπορείς αν θέλεις να ρίξεις εκεί μία ματιά όχι για την οικονομική κατάσταση της Λ.Αμερικής αλλά για τα πάρε-δώσε των ηγετών με τις ΗΠΑ.
Τα βιβλία ομολογώ ότι τα αγνοούσα πλήρως αλλά το 2 μέρη του ντοκυμαντέρ του zetgeist τα έχω δει, και το πρώτο μέρος το ξαναείδα χθες για να μπορέσω να σου απαντήσω όσο μπορώ καλύτερα. Όπως έγραψα και στο προηγούμενο post, δεν αμφιβάλλω για το αληθές του πολιτικού παιχνιδιού που έχουν παίξει οι μεγάλες δυνάμεις με αυτές τις χώρες. Ακόμα και ελλείψει hard evidence μερικές φορές, δεν μου είναι δύκολο να δεχθώ τις διεφθαρμένες συναλλαγές μεταξύ ηγετών ή την εκτέλεση των έντιμων ηγετών από "τσακάλια".
QUOTE
ώρα για το zeigeist αν θεωρείς πως είναι τελείως λάθος τα όσα αναφέρονται εκεί περί της παγκόσμιας οικονομικής κατάστασης, θα με ενδιέφερε να μάθω ποιά είναι τα σωστά αίτια - εγώ ως αδαής από οικονομικά, τα πίστεψα και μου φάνηκαν αρκετά λογικά, όπως πιστεύω και στον περισσότερο κόσμο. Αν, όμως, είναι τόσο μακριά από την πραγματικότητα θα ήθελα να μου διορθώσεις την οπτική γωνία (σοβαρά, χωρίς ειρωνεία) να μη βγαίνω κι εγώ να λέω μπαρούφες στον κύκλο μου.
Αυτό που με "τρελαίνει" με το zetgeist είναι ότι πολλές φορές κάνει αυτό που κατηγορεί. Σου λέει ότι είσαι ένα πειθήνιο πρόβατο που σε έχουν μάθει να μην αμφισβητείς ένα σύστημα το οποίο είναι πλήρως παράλογο επειδή βασίζεται στην νομισματική κυκλοφορία η οποία λένε βασίζεται στο χρέος και τον πληθωρισμό και δημιουργεί απαρέγκλιτα διαφθορα και ανάγκη για μεγιστοποίηση των κερδών. Η εξήγηση των μηχανισμών κάποιων οικονομικών φαινομένω ορισμένες φορές αγγίζει τα όρια του εξαιρετικού όμως κάπου προς το τέλος γίνεται πάντα ένα αλματάκι λογική το οποίο σε οδηγεί σε συμπεράσματα τα οποία είναι θέμα άποψης και σίγουρα όχι αληθοφάνειας. Για παράδειγμα, εκεί που λένε ότι όλο το χρήμα βασίζεται στο χρέος, δεν εξηγούν τελικά πως φτάνουν στο συμπέρασμα ότι εγώ που δεν έχω ούτε ένα ευρώ δανείου στο όνομα μου θεωρούμε χρεωμένος; Ο μόνος τρόπος που είμαι χρεωμένος είναι μέσο της κυβέρνησης μου που πήρε δάνειο από την κεντρική τράπεζα ώστε να κάνει επενδύσεις και να φτιάξει έργα υποδομής ή να ανακατανείμει αποδοτικά τον πλούτο (λέμε τώρα- αλλά σαν αρχή στέκει) και εγώ ξεπληρώνω το χρέος της κυβέρνησης μου μέσω των φόρων μου. Αλλά ξεπληρωνώ πάντα αναλογικά με το εισόδημα μου (εάν το φορολογικό σύστημα είναι δίκαιο). Οπότε που η δουλεία σε αυτό αφού μετέχω ο ίδιος στις κρατικές επενδύσεις σαν πολίτης της χώρας;
Ή μιλάνε ακατάπαυστα για την πλάνη του νομισματικού συστήματος και της ύπαρξης χρήματος. Και όχι μόνο. Αν προσέξεις, καταδικάζουν ομοίως και τον αντιπραγματισμό (barter). Οπότε σε μια πλουραλιστική κοινωνία με εκατομύρια διαφορετικά αγαθά, πως θα γίνουν συναλλαγές; Α, μα δε θα γίνονται συναλλαγές είναι η απάντηση που εμμέσως πλην σαφώς δίνουν. Όλα θα είναι ελεύθερα αγαθά σαν τη θάλασσα και το οξυγόνο. Μα τότε πως θα είναι δίκαιο το να συμμετέχουν άνισα στην παραγωγική διαδικασία όλοι οι άνθρωποι και να παίρνουν όλοι το ίδιο μέρος των αγαθών; Αυτό δεν το απαντάνε καθόλου. Αφήνουν πάλι εννοηθεί ότι λίγο πολύ όλα θα είναι πλήρως αυτοματοποιημένα οπότε δε θα υπάρχει καν ανάγκη για εργασία, οπότε θα μιλάμε για μια κοινωνία της αφθονίας όπου δε θα χρειάζεται καν να εγαζόμαστε για να απολαμβάνουμε τα αγαθά (από που να αρχίσω και που να τελειώσω το σχολιασμό αυτής της ουτοπίας). Και πέρα από αυτά, δε μας λένε καθόλου πως θα γίνει η
μετάβαση από ένα νομισματικά σύστημα σε αυτή τη wonderland. Ακόμα και αν πέσουν οι κυβερνήσεις και όλοι οι άνθρωποι εργαστούν μονιασμένοι, το βέβαιο είναι ότι θα χρειαστούμε δεκαετίες αν όχι αιώνες για να πραγματοποιήσουμε αυτό το όνειρο (το οποίο εγώ πιστεύω ότι είναι απατηλό αλλά whatever). Στο ενδιάμεσο πως θα γίνονται οι συναλλαγές ; Παλι θα τεθεί το θέμα της ισότητας στην πρόσβαση των πόρων το οποίο θα γίνει άμεσα θέμα στην ισότητα της προσφοράς εργασίας (από άποψη ικανότητας και κόπου του εργαζομένου) οπότε και πάλι ανισότητα θα προκύψει.
Γενικά, το zetgeist λέει, λέει , λέει και δεν μιλάκει για το πιο απλό; Σε ένα κόσμο 6+ δισεκετομμυρίων ανθρώπων και επίσης δις αγαθών και υπηρεσιών -τα οποία ρε γαμώτο δεν παράγονται ούτε και μπορουν να παραχθούν τελείως μόνα τους -πως είναι δυνατόν να μην υπάρχει ένα κοινώς αποδεκτό μέσο συναλλαγών (γιατί αυτό είναι η θεμελιώσης ιδιότητα του χρήματος) ; Πειστική απάντηση δε δίνεται και κατ'εμέ δεν μπορεί να δωθεί. Γιατί απλά δε γίνεται να μην υπάρχει χρήμα, είτε αυτό είναι χαρτί, είτε μέταλλο, είτε αυτόγραφα του Michael Jordan (
). Το θέμα λοιπόν είναι ποιος θα ελέγξει τους κεφαλαιοχικούς συντελεστες και ποιος θα καθορίσει μια ποιο δίκαη ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου. Ας ασχοληθούμε με αυτά και όχι με φουτουριστικές ουτοπίες.
QUOTE
Δηλαδή, υποτέλεια στις μεγάλες δυνάμεις, άμβλυνση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, συχνές εξεγέρσεις χωρίς αντίκρυσμα, κρατική και (μεγαλο)επιχειρηματική ασυδοσία και γιατί όχι πραξικοπηματική ανάληψη εξουσίας ή έστω κατάλυση του Συντάγματος με άλλο τρόπο.
Θα συμφωνήσω σε όλο αυτό το απόσπασμα σου μόνο που εγώ δε θα χρησιμοποιούσα την παρένθεση γιατί έχω έντονα την αίσθηση ότι στην Ελλάδα και οι μικρό-επιχειρηματίες κλέβουν όσο περισσότερο μπορουν και αναλογικά με το εισόδημα τους μπορεί να είναι και πιο ασύδοτοι από τα μεγάλα ψάρια. Δεν έχω απόδειξη για αυτό αλλά ως ένδειξη, σκέψου ότι όσα και να κλέβουν οι πολιτκοί της κεντρικής εξουσίας, είχε υπολογιστεί πριν κάτι χρόνια ότι είναι περισσότεροι ακόμα οι πόροι που μυστηριωδώς εξαφανίζονται από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Στο θέμα μας τώρα. Όχι, δεδομένω όλων αυτών που περιγράφεις, τα οποία και κατ' εμέ ισχύουν, δεν μπορώ σε καμμία περίπτωση να πω ότι επειδή η οικονομία μας δεν είναι στην ίδια κατάσταση με τις Λατινικές, θα αποφύγουμε τέτοια φαινόμενα. Η ένσταση μου άλλωστε ήταν καθαρα στο οικονομικό κομμάτι. Η κοινωνικοπολιτική μας κατάσταση είναι σαφώς τεταμένη και δεν μπορώ να αποκλείσω κανένα σενάριο (ούτε και έχω ειδικές γνώσεις για να κάνω μια τέτοια εκτίμηση).
Και ένας-εκτός θέματος- αστερίσκος για αυτό
QUOTE
και δυστυχώς του μέτριου μορφωτικού επιπέδου (για να προλάβω οποιοδήποτε σχόλιο, ο αριθμός των εισακτέων σε ΑΕΙ-ΤΕΙ δεν είναι δείκτης)
Συμφωνώ και στη διαπίστωση και στην παρένθεση. Έχω όμως την εντύπωση ότι παρά τη γενική μετριότητα, οι "ουρές" της μορφωτικής κατανομής στην Ελλάδα είναι παχιές. Τι εννοώ; Έρευνες έδειχναν ότι περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες διβάζουν κανένα ή ένα βιβλίο το χρόνο (για μη επαγγελματικούς λόγους). Όμως συγχρόνως, οι συνολικές πωλήσεις βιβλίων είναι τέτοιες που αναλογούν νομίζω καπου 8 σε κάθε Έλληνα. Για να ισχύουν και τα δύο, (και υποθέτοντας ότι όποιο βιβλίο αγοράζεται τελικά διαβάζεται) θα πρέπει κάποιοι να διαβάζουν πολύ περισσότερα από 8 βιβλία το χρόνο. Οπότε έχουμε πολλούς που δε διαβάζουν σχεδόν καθόλου και πολλους που διαβάζουν πάρα πολύ.
(δεν μπορείς να πεις, ήμουν σύντομος
)